Een kort antwoord is hier niet op. De overheidscommunicatie is er niet eenduidig over. Maar ook binnen koren en tussen dirigenten zelf lopen de opvattingen uiteen.

Wat zegt de overheid nu? (dd 1 juni 2020)

Samen zingen is weliswaar vanaf 1 juni niet meer verboden, maar het RIVM adviseert om de activiteiten nog niet te hervatten in afwachting van nader onderzoek. Voor professionele koren onderzoekt het ministerie van OCW al wel of het mogelijk is om te starten, op basis van een goed protocol. Het blijken dagkoersen: op het moment van publicatie kunnen de teksten op de website van de rijksoverheid al weer verder zijn aangepast.

Is er al een protocol voor de koorsector?

Jazeker. De professionele koren hebben daar in samenwerking met de Nederlandse associatie voor podiumkunsten (NAPK) hard aan gewerkt. Voor de amateurkoorsector heeft Koornetwerk Nederland een protocol ontwikkeld samen met andere cultuurpartners in Cultuurconnectie. Onderling is er afstemming geweest: beide protocollen bevatten zo dezelfde basisuitgangspunten om veilig samen te kunnen zingen. Deze uitgangspunten zijn onder meer gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en protocollen uit Duitsland. Blaasensembles hebben op basis van onderzoek uit Freiburg reeds het groene licht gekregen van het ministerie van OCW, wanneer zij dit onderzoek verwerken in hun protocol. Het onderzoek geeft dus voldoende vertrouwen en spreekt zich ook uit over zingen en is betrokken bij het protocol.  

Uiteraard gelden daarnaast ook algemeen geldende hygiëne maatregelen die ook voor andere sectoren gelden. Met deze protocollen kan volgens de professionele én de amateurkoorsector veilig gezongen worden. De protocollen zullen worden toegezonden aan het ministerie van OCW en we hopen dat op basis hiervan het slot van de sector af kan om zo in fasen weer op te starten.

Klik hier om het protocol te kunnen downloaden

Maar wat er in het protocol staat is voor mijn koor niet haalbaar!

Koornetwerk Nederland realiseert zich dat ‘ons’ het protocol nog niet voor elk amateurkoor een optie is. Het vraagt namelijk een flinke binnenruimte en een wijde onderlinge afstand van 3 meter tussen de zangers. Dat zal niet elk koor prettig vinden of als haalbaar oordelen. Toch is die ruimte en afstand in dit stadium nodig, om geen onverantwoorde risico’s te nemen. In de tussentijd gaat het onderzoek door. Dat gebeurt in verschillende landen en in Nederland onder meer door VirMus en het RIVM. Op basis van dit onderzoek, nieuwe kennis en nieuwe inzichten wordt het protocol steeds geactualiseerd. We hopen dat de koorsector op deze manier tot 1 september gecontroleerd en kleinschalig van start kan. Met de ervaring die dit oplevert hoopt Koornetwerk Nederland vanaf 1 september een aangepast protocol te hebben dat het voor meer koren mogelijk maakt om veilig samen te zingen.

Wat is en was het standpunt van Koornetwerk Nederland nu eigenlijk?

Vanaf het moment van uitroepen van de intelligente lock down is Koornetwerk Nederland aan de slag gegaan om de koorsector te ondersteunen, om overheidscommunicatie in praktische handvatten te gieten, om specifieke behoeftes en noden van de koorsector en om een manier te vinden om weer te kunnen starten. Steeds stond hierbij bovenaan: alleen starten als het veilig kan. Dit standpunt van Koornetwerk Nederland is niet gewijzigd.

Waar tijdens de volledige lock down de situatie weliswaar heftig was, was deze voor koren ook duidelijk: samen zingen doen we voorlopig niet, want we blijven thuis. Vanaf de aankondiging van de versoepelingen is er verwarring gegroeid, soms tot bijna absurde proporties. Bij de eerste aankondiging van versoepeling kreeg koren bij overheidsinstanties tegenovergestelde antwoorden over wat mag en wat veilig zou zijn. De laatste week van mei mondde dat uit in de cryptische mededeling: ‘zingen is niet toegestaan, maar het is niet verboden’. Versoepelingen die eerder golden leken weer ingetrokken in afwachting van nader onderzoek. Koornetwerk Nederland heeft daarom sinds het begin van de versoepelingen aangedrongen om meer duidelijkheid. Die duidelijkheid kwam met het advies om nog nader onderzoek af te wachten alvorens activiteiten te starten. 

In de afgelopen weken is er in binnen- en buitenland veel kennis opgedaan over het virus en over zingen. We weten nog lang niet alles, maar wel meer. Onderzoek op basis waarvan elders in Europa intussen gestart wordt met zowel zangers als blazers, is door het ministerie van OCW voldoende bevonden voor de blazers. Het ministerie geeft daarbij aan dat het ook voor professionele koren mogelijkheden ziet om met een protocol veilig te starten. Dit perspectief wordt ondersteund door de professionele koren en Koornetwerk Nederland: samen zingen kan en kan ook veilig. 

Een gecontroleerde en kleinschalige opstart ook voor de amateursector kan dan beginnen, op basis van duidelijke richtlijnen, gezond verstand en eigen verantwoordelijkheid van de koren, óók om te leren in de praktijk. 

Tot slot: blijf elkaar respecteren, alleen samen kunnen we weer samen zingen!

Ten slotte nog een hartenkreet: Kom er als koor samen uit! Al te vaak zien we discussie in allerlei media met voor- en tegenstanders van opnieuw starten. Het gaat er soms fel aan toe, Koornetwerk Nederland wil benadrukken dat het belangrijk is in deze nog onzekere tijd elkaar te blijven respecteren. De koorsector gaat over samen zingen. Dat kan alleen in onderling respect en vriendschap. Dus heb begrip voor elkaar standpunt. Hoewel we nu gepaste afstand moeten houden, moeten we eendrachtig te toekomst in. 

Daphne Wassink,
Voorzitter Koornetwerk Nederland.